Tıklayın yazılar posta kutunuza gelsin(üyelik bilgileri gizli tutulur)

Japonya’da yasalara göre kumar yasak. Ama kağıt üzerinde yasak. Kanun, “eğlence amaçlı” geçici zevk veren “oyunlara” izin veriyor. Panayırlarda, luna parklardaki “bul karayı al parayı” tipi zararsız oyunlar serbest. Bu boşlukltan yararlanan paçinko işletmeleri de birbiri ardına kumarhaneleri açtılar ve işlettiler. Her yerde, meskenlere okullara yakın yerlerde, köşe başlarında, dağ başlarında, yol ortasında.

Paçinko küçük metal bilyelerle oynanan bir oyun. Pin-Ball gibi. Slot makinası özelliği de var. Bilyeleri makineye atıyorsun, sonra o bilyeler kapılardan geçerek ya alet tarafından yutuluyor, ya da oyuncuya daha çok bilye olarak geri dönüyor. Birbirine ve metale çarpan yüksek hızlı bilyeler büyük desibelli mekanik sesler çıkarıyor.

“Tatemae” yani görünüş şuydu: Oyun merkezine gidiyorsunuz bu paçinkoyu oynuyorsunuz. Kazanırsanız size sembolik, piyasa değeri sıfıra yakın bir hediye veriyorlar. Mesela bir küçük bir ayıcık bebeği. Faka bu hediye dükkanın hemen yanında bir büfede işletmeye çok daha yüksek bir meblağdan geri satılıyor. Yani kazancınızı bu şekilde alıyorsunuz.

Tam “şark kurnazlığı”. Tam bir tatemae örneği. Bu düzenin herkes farkındaydı. Polis, politikacılar, halk, işletmeciler. Ama “kitabına uygun”, halk da şikayet etmiyor paşa paşa kumarını oynuyor. Kimse uzun yıllar bu tekere çomak sokmadı. 1995 yılında paçinko endüstrisinin yıllık cirosu 300 milyar doları geçti.

Paçinko dükkanlarının bir özelliği daha var. Japonya ile Kuzey Kore arasında diplomatik ilişki yok. Bu kumarhanelerin çoğu etnik Koreliler tarafından işletiliyordu. Her sene bu sektör illegal yollardan Kuzey Kore’ye oluk oluk para gönderdi. Yaklaşık yılda 800 milyon dolar olduğu rivayet edilir. 20 yıl boyunca bu para gene herkesin gözü önünde ve bilgisi dahilide Japonya’dan Kuzey Kore’ye gitti. Polis biliyordu, halk biliyordu, politikacılar biliyordu. Sektör engellenmedi. Belki de Japonya’da yaşayan bu Koreliler ile bir sürtüşmeye girmek istemediler.

Kaç kişi bu kumar yüzünden mahvoldu bilmiyorum ama herhalde binlercedir. Kumarın yasak olduğu Japonya’da onbinlerce insan kumar müptelası edildi. Sabahın körü sayılacak saatlerde gelip “şanslı makinalaradan” yer kapabilmek için paçinko dükkanlarının önünde kuyruğa girdiler. Paraları bitene kadar oynadılar. Bitince borç aldılar, borçla oynadılar. Battılar. Borcunu ödeyemeyen kadınlar fuhuşa zorlandı. Erkeklere ne oldu bilmiyorum.

Sonra bu durum sürdürülebilir olmaktan çıktı. Trajik olaylar ortaya çıkmaya, bireysel dramlar duyulmaya, haber olmaya başladı. Bir gün bir anne bebeği ile bir paçinko salonuna gitti. Sıcak bir yaz günüydü. Paçinko müptelası kadın oynamdan duramıyordu. Biraz daha dayansa büyük bir vurgun vuracaktı sanki. Hemen girip çıkarım diye çocuğunu arabanın içinde bıraktı ve kumar oynamaya gitti. Ama dönmedi. O gün o küçük yavru arabanın içinde kavurucu sıcağa dayanamayarak can çekişerek öldü.

Aslında bu olaylar hep oluyordu ama nedense büyük haber olmuyordu. Borç içinde yüzenlerin kumar bağımlılarının trajedileri artık gizlenemez noktaya gelince ardı ardına haberler patlamaya başladı. Sonunda devlet olaya el koydu. Birer birer bu salonların üzerine polis gönderdiler. Politikacılar kanunları değiştirdi. Paçinko makinalarının “dağıtabileceği” göstermelik hediye oranlarını düşürdüler. Kumarın cazibesini azaltılar. Makinalar fabrikadan çıkmada önce ayarları kontrol edilmeye başlandı. Ve 2 yıllık kanun-kural düzenlemesinden sonra paçinko sektörü çöktü. Sanıyorum 2008 yılıydı. Salonların bir kısmı iflas etti. O dönem hedge fonunda çalışıyorduk. Bu süreci çok yakından takip ettik.

Sektör bugün eskiye göre daha küçük ama hala 160 milyar dolarlık bir cirosu var. Kore’ye olan para akışını da durdurdular diye biliyorum. Hala paçinko oynamaya dalıp çocuğunu arabada unutan ve onların ölümüne ya da yaralanmasına sebep olan anneler var.

Bugün bir fotoğraf ararken 2008 Mart’ında çektiğim metruk bir paçinko salonunun resimlerine rast geldim. Bir dönemin sonunu özetliyor.

Albenili günlerinde müşterileri çekmek için konan afiş

Kumar bağımlıları yemek yemeğe bile çıkamıyor, makinaya yapışıp kalıyor. Bu “instant noodle” ile yetiniyor

Kaç hayat karardı bu makinaların başında?

Paçinko yeniden mi doğacak

Japonya’da kumar var, kumarbaz da çok. Kumar yüzünden yıkılan yuvalar, kararan hayatlar var. Hepsi “oyun” kelimesinin masum yüzünün arkasına saklanmış. Hükümet 2020 yılına kadar kumarı yasal düzenleme ile serbest bırakmayı planlıyor. Macao, Singapur gibi ülkelerde bu işin çok para getiren bir turizm olduğunu gördüler. O hasılat Japonya’ya da gelsin istiyorlar. Bu kanun teklifi 5 yıldır gündeme gelip gidiyor. Belki yasal olması daha iyi en azından kimse kimseyi kandırmaz.

>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>

Paçinko hakkında Japan Times’da çıkmış bir yazı için burayı tıklayın

<<<<<<<<<<<<<<<<<<<<<<<<<<<<<<<<