• Japon ağır sanayinin lokomatifi Hitachi, Mitsubishi Heavy ile işbirliğine gidiyor
• İkili, uluslararası enerji piyasalarında daha etkin rekabet edebilmek ve pazar paylarını korumak peşinde
• Şimdilik nükleer enerjiyi kapsamayan birleşme ilerde daha kapsamlı bir evliliğe de dönüşebilir

29 Kasım 2012 Perşembe günü Japonya’nın iki ağır sanayii devi Hitachi ve Mitsubishi Heavy (MHI) şirketleri, nükleer enerji dışındaki enerji üretim ve hizmet faaliyetlerini yeni kurulacak bir firma çatısı altında birleştirme kararını aldıklarını açıkladılar. Bu şirket gaz ve buhar türbinlerine dayalı elektrik enerjisi üretim ekipmanı, jeotermal enerji, enerji santralleri, ve ilgili alanlarda faaliyet gösterecek.  MHI %65, Hitachi ise %35 pay sahibi olacak.

MHI ve HItachi (foto: japantoday.com)

Yeni kurulacak şirket şimdilik borsaya kote olmayacak. Hitachi ve MHI’ın bünyesinde kalacak ve bilançolarda iştirak olarak gözükecek. Teorik olarak iki şirketin satışlarında veya değerlemelerinde bir değişiklik olmaması gerekir. Ama, bu birleşmenin rekabet gücünü, tedarik etkinliğini, ve faaliyet verimini artırdığını varsayarsak bir sinerji beklemek doğal. Hisse senedi piyasası da bu yönde beklentiler içinde. 30 Kasım günü hem MHI’ın hem de Hitachi’nin hisse senedi fiyatları yükseldi. Hitachi’ninkiler daha fazla yükseldiler.

Büyüyen global enerji piyasasından daha fazla pay almak amacı ile yapılan stratejik bir ortaklık bu. MHI ve Hitachi, Alman Siemens, İsviçreli ABB, ABD’li General Electric vb ile rekabet ediyorlardı. Son yıllarda Çin ve Kore’li firmalar da bu piyasada Japon’lara ciddi rakip olmaya başlamışlardı.

Şimdilik iki şirketin nükleer enerji alanındaki faaliyetlerini kapsamıyor çünkü nükleer enerjide MHI Fransız Areva ile, Hitachi is ABD’li General Electric ile stratejik ortaklık içinde.

Türbinler kullandıkları yakıta göre farklılık gösterirler (doğal gaz, su, rüzgar, buhar), işlevleri ise mekanik enerji üretmek ve bu enerjiyi pompa, kompresör gibi yerlerde farklı amaçlar için kullanmaktır. Türbinler elektrik santrallerinin kalbidirler çünkü elektrik üretimi türbinler kanalı ile gerçekleşir.

Bir MHI gaz türbini

Hitachi buhar türbini

İki şirketin tüm operasyonlarını birleştirecekleri, yani şirket evliliği yapacakları konusunda spekülasyonlar ilk olarak 2011 yılının Ağustos ayının başında Japonya gündemine Nikkei gazetesi kanalı ile düşmüş, ve büyük yankı uyandırmıştı. Bu konuda ben de 5 Ağustos 2011’de Reuters TV’de yorum yapmıştım (Hitachi-MHI birleşmesi hakkında geçen yıl yaptığım programı burayı tıklayın ve izleyin).

Cuma günü açıklanan birleşme nükleer enerjide bir işbirliğini kapsamıyor. Nedeni de hem Hitachi’nin hem de MHI’ın farklı ittifaklar içinde olmaları. Hitachi ABD’li General Electric şirketi ile ittifak içinde. MHI ise Fransız Areva ile işbirliği yapıyor. GE ve Areva global piyasalarda birbirleri ile rekabet eden firmalar. Hitachi ile MHI da bu nedenle nükleer enerjide birbirleri ile rakipler. Buhar ve gaz türbinleri ve enerji sistemleri alanında ise rekabet biraz daha az.

Ayrıca nükleer enerjide global piyasalardaki oyuncular sınırlı. Buhar, gaz türbinlerinde ise oyunuclar daha çeşitli. Çin’li ve Koreli firmalar geriden gelip Japon firmalarını zorluyorlar. Hatta Japonya’daki ihalelerde bile başarılı oluyorlar. Bu nedenle MHI ve Hitachi yeni şirketin daha kolay ve etkin rekabet edebileceği beklentisi içinde.

Nikkei gazetesinin haberine göre MHI-Hitachi toplam satışları yılda 18.3 milyar Doları bulacak. Reuters Siemens’in son üç aylık hasılatı 27.3 milyar Dolar. General Electric’in aynı dönemdeki satışı 35.5 milyar Dolar olduğunu belirtmiş.

Isı türbinleri MHI’ın ana faaliyet alanı. Şirket bir çok alanda üretim yapıyor, hizmet veriyor ama tirbünler satışlarının üçte birini faaliyet gelirlerinin de yüzde 80’ini karşılıyor. Türkiye’de de MHI türbinlerinin kullanıldığı enerji santralleri var. Türbinler Hitachi’nin toplam satışlarında yaklaşık %9 civarında.

Hitachi son iki yılda kendini  hızlı ve etkin bir şekilde yeniledi. Eski hantal yapısından kurtuldu yeni ve dinamik bir şirket oldu. Hisse senetleri de bu gelişmeler paralel olarak değerlendi. MHI ise bir türlü kendinden beklenen kabuk değiştirmeyi yapamıyordu. Bu birleşme ile MHI da yeni bir döneme giriyor.