Önemli not: “Deprem anında yapılacak 5 şey” kişisel gözlemlere, deneyimlere ve duyumlara dayandırılmıştır. Genellemedir. Uygulama halinde doğabilecek istenmeyen durumlarda mesuliyet kabul edilmez.

Bina içindesin, ve sarsıntı hissetmeye başladın. Bir yerlerde deprem oluyor. Ne yapacaksın?

1. İçinde bulunduğunuz binanın depreme dayanıklı olup olmadığını bilmiyorsanız, çürük olduğunu varsayın,  Türkiye’deki binaların çoğu öyle. Çürük binalarda orta şiddette (mesela 5-6) bir depremde bile duvarların devrilme, döşemelerin çökme, merdivenlerin yıkılma ihtimali olacaktır. Buralardan uzak durun.

2. Ancak binalar ne kadar kötü yapılırsa yapılsın 3, 4, ve hatta 5 şiddetinde bir depremde lök diye yıkılmaz. En fazla hasar görür. Kendinizi dışarı atmaya çalışmayın. Eğer giriş katında ve kapının yanında değilseniz zaten kaçamazsınız. Kaçsanız bile kafanıza bir şey düşmesine engel olamazsınız. Paniklemeyin ama olduğunuz yerde de donmayın. Soğukkanlı hareket edin. (1) de ifade edildiği gibi yıkılma olasılığı olan yerlerden uzaklaşın.

2. Cam kenarlarından da uzaklaşın. Varsa sağlam bir kiriş veya dayanıklı masa altı,  kapı aralığı falan arayın (evinize masa alırken bunları düşünün). Buzdolabı gibi metal eşyaların koruyucu olabildiği söyleniyor.

3. Çökün. Hedef küçültür, abuk sabuk bir şekilde devrilmenizi önler. Yoktur ama eğer bir mucize eseri kask gibi emniyet malzemesi varsa hemen giyin. Aksi takdirde başınızı ellerinizle ve kollarınızla kavrayarak koruyun. Yatakta iseniz başınızı yastıkla örtün. Yatağın altına girmeyin belki ama yorgan ve şilteleri koruyucu olarak kullanabilirsiniz.

4. Ufak sarsıntılardan ölümcül zarar gelmez, ama sağa sola koşarsanız sakatlanma riskiniz artar. Kendinizi koruyacak pozisyona aldıktan sonra hareket etmeyin ve depremin geçmesini bekleyin. Hareket edince bir şey yapmış gibi olur ve zaman daha çabuk geçer ama risk de artar.

5. Unutmayın bazı depremler çok kısa sürer ve siz endişe ile hareket etmeye başlamadan zaten biterler. Vurucu olan depremler uzun sürelidir. Ilk başlardaki reaksiyonlarınız sizi koruyabilir. İlk 5 ila 10 saniye içinde ne tip bir depremle karşılaştığınızı anlamaya çalışın ve yavaş yavaş pozisyon almaya başlayın.