Japonya’da 7.3 büyüklüğünde deprem oldu

by Erol Emed

Üye olmak için burayı tıklayın, yazılar doğrudan posta kutunuza gelsin (bilgileriniz gizli tutulur)

Bu sabah (22 Kasım 2016) saat 6 civarı evimiz hafif hafif sallanmaya başladı. Sallantı biraz büyüdü, biraz da uzun sürdü. Tedirgin oldum acaba yerimden kalkayım mı diye düşündüm ama sonra boş verdim. Ev halkı tınmadı bile. Kedimiz yok, ama olsaydı herhalde şöyle bir miyavlar sonra yapmakta olduğu işe devam ederdi.

Zaten bir kaç saniye sonra da sarsıntılar sönümlendi (şiddetini kademeli olarak kaybetti) ve durdu.

Neymiş ne olmuş diye televizyonu açmak haberlere bakmak ihtiyacı da hissetmedim.

Kahvaltıyı hazırlayıp bitirdikten, yani depremden yaklaşık bir saat sonra Reuters, Bloomberg gibi dış basında çıkan haberleri okurken Japonya’da deprem başlığı gözüme çarptı. Demek ki haber olmuş dedim, gittim Japon Nikkei gazetesine baktım. Evet orada da gördüm. Tsunami alarmı verilmiş, Fukushima’da olmuş. Tsunami bir metreymiş falan. Ama fazla haber yoktu çünkü Nikkei ekonomi ve finans ağırlıklı yazar.

Ulusal haber ajansı NHK’in web sitesine girdim. Orada detaylı güncelleme vardı. Deprem Tohoku açıklarında olmuş. Merkez üssü yerin 25 km altında imiş. Nükleer santrallerde bir anormallik yokmuş. Trenler normal çalışmaya başlamış. Tsunami alarmı verilmiş. 2011 depreminde tsunami dediğimiz dev dalgaların yol açtığı felaketten en çok etkilenen Fukushima kıyı bölgelerinde tahliye kararı çıkmış. Hemen yüksek noktalara gitmeleri istenmiş zavallı insanlardan sabahın o saatinde. Tsunami dalgaları 3 metreye kadar çıkabilirmiş. Bir metrelik dalgalar bazı bölgelere ulaşmış.

Daha sonra Japon Meteoroloji Ajansı (JMA) deprem sayfasına girdim. Aynı haberler orada da vardı. Ardından USGS deprem bilgileri sayfasına girdim. Japonya’yı tıkladım. Burada da biraz daha grafik olarak depremin merkez üssü ve artçıların oluştuğu yerleri gördüm.

Saat 8:06’da JMA basın toplantısı yaptı. Bilinmeyen bir şey söylemedi. Sabah 5:59’da olan depremden sonra bir dizi yerde tsunami alarmı verilmiş. En yüksek dalga 90 cm olarak gözlemlenmiş. Tüm Fukushima kıyı şeridini tahliye etmeleri, Chiba, hatta Izu’ya kadar denize yaklaşmamaları söylendi.

Depremin oluşma mekanizması hakkında bilgi verdiler. Nasıl bir jeolojik formasyonmuş falan. Teorik bilgiler anlamamıza yardımcı oluyor.

Erken uyarı sistemi deprem olduktan sonra 16 saniye gecikmeyle uyarmış. Bu bilgiyi verirken yetkilinin sesindeki tonlama düştü. Milyonlarca dolar harcayıp kurdukları uyarı sistemi normal vatandaşın bir işine yaramadı diye biraz mahcup oldu galiba diye düşündüm. Depremin yayılma hızına göre iç bölgelerde, yani depremin merkez üssünde uzaklaştıkça depremden hemen sonra veya aynı zamanlamada uyarı geldi dedi.

Ne yapayım ben böyle erken olmayan erken uyarı sistemini?

Sanayi tesislerindeki deprem erken uyarı sistemleri farklı. Kendileri lokal yani üzerinde bulundukları arazı için özel bir uyarı sistemi kurmuşlarsa şansları var. Ulusal erken uyarı sistemi ise bir işe yaramıyor gibi.

Artçı depremler bir hafta devam eder dikkatli olun dedi meteoroloji ajansı yetkilisi.

Merak ediyorum bu deprem öncü deprem olabilir mi diye. 2011 depreminden bir gün önce böyle bir deprem olmuştu. Ama JMA yetkilisi bu depremlerin hala 2011 depreminin artçıları olarak görülebileceğini söyledi. 9 şiddetindeki o deprem öylesine büyük bir tahribat yarattı ki, yerkabuğundaki etkileri yıllarca artçı depremleri tetikler dedi. Her yıl o bölgede en az bir kere Magnitude 7 sınıfında deprem oluyormuş.

Anladığım kadarı ile 7.3 büyüklüğündeki bu depremde ölen yok. Sendai’de 65 yaşında bir kadın merdivenden düşüp ayağını incitmiş. Trenler bir süre durmuş sonra gene çalışmaya başlamış. Bir de tsunami alarmı var. En yüksek tsunami 90 cm geldi. Bunun dışında bir olağanüstü durum yok.

Depremi şimdilik unutup günlük rutine dönüyorum.