Üye olmak için burayı tıklayın, yazılar doğrudan posta kutunuza gelsin (bilgileriniz gizli tutulur)

Japonya’yı yakından takip eden bazı okuyucular belki bilirler, Şinzo Abe daha önce de bir kez 2007 yılında başbakanlık yapmış, daha bir yıl bile dolmadan ani bir şekilde bu görevinden istifa etmişti.

Önce bir anket yapalım ve soralım, Abe birinci başbakanlık görevinden neden istifa etti?

Abe’nin ikinci başbakanlığı

İktidarda üçüncü yılını doldurmak üzere olan Japonya başbakanı Şinzo Abe daha şimdiden Japon siyasi tarihinin en önemli şahsiyetlerinden birisi oldu. Aralık 2012 seçimlerini ezici bir zaferle kazanarak göreve gelen Abe hiç vakit kaybetmeden kendi adı ile anılan ekonomik politikaları hayata geçirdi. Ardından da dış ilişkiler, anayasa, ekonomi gibi alanlarda yapısal reform ve açılımlar yaparak Japonya’nın gelecek 50 yılını şekillendirecek icraatlara imza attı.

Abenomiks politikalarının ilki Japon Merkez Bankası’nı (BoJ) sıkı para politikasını bırakıp, enflasyonist ve gevşek para politikasına başlamaya ikna etmekti.

Bu amaçla BoJ’in başına Haruhiko Kuroda adlı bankacıyı seçtirdi. Kuroda, Abe’nin görüşleri ile uyumlu bir politika uyguladı ve enflasyon hedeflemesi ile parasal genişleme operasyonlarına başladı. Piyasa düşük faizli paraya boğuldu. Bunun bir yan etkisi olarak Japon para birimi Yen değer kaybetti ve artan ihracat kanalı ile Japon firmaları kar patlaması yaşadılar.

Japon ekonomisi toplarlanmaya başlayınca, başbakan firmalara çalışanların maaşlarını artırmaları ve Japonya’da daha çok yatırım yapmaları için telkin ve lobi yapmaya başladı. Aynı zamanda ekonomide ve bürokraside yapısal reformları devreye soktu. Daha sonra anayasaya ve güvenlik konularına el attı ve Japonya’nın 70 yıldır aynı olan pasifist anayasasını değiştirdi.

kaynak: theaustralian.com.au

Dış ilişkiler alanında atak diplomasi yaptı. Mesela Türkiye’ye iki defa geldi. Onun zamanında Japonya yurt dışına ilk kez nükleer santral teknolojisi ihraç etti. Sinop nükleer güç santralini Japonlar aldı. 2020 Olimpiyatlarını Tokyo’ya kazandırdı. Rusya ile yeni bir sayfa açma girişimleri yaptı. Ve bugüne kadar en önemli dış ilişkiler başarısı sayılabilecek olan TPP (Trans Pasifik İşbirliği) anlaşması müzakerelerini olumlu sonuçlandırdı.

Bu son açılımının önemi büyük çünkü TPP, Japonya ile ABD arasında bir serbest ticaret anlaşması demek. Bir kaç yıl öncesine kadar böyle bir işbirliğinin Japonya tarafından onaylanacağını rüyamızda bile göremezdik.

Bütün bunları yaparken bir de erken seçim geçirdi ama bu sınavdan da ezici bir çoğunlukla çıkmayı başardı. Şimdi Abenomiks, yeni bir dizi ekonomik, siyasi ve toplumsal açılımlarla ikinci fazına giriyor.

Abe’yi yeniden keşfeden siyasetçi- Kozo Yamamoto

Şinzo Abe’yi ikinci kez parti liderliğine ve nihai olarak da başbakanlığa oynamaya ikna eden Kozo Yamamoto adlı siyasetçidir.

Kozo Yamamoto Abenomiks politikalarının mimarlarından biri, yılmaz bir gevşek para politikası savaşçısı. BoJ eski başkanları tarafından uygulanan sıkı para politikasının yanlışlığını ve sonuçlarını 2010 yılında piyasaya çıkan “BoJ Nasıl Japon Ekonomisini Katletti” adlı kitabında kıyasıya eleştirmiştir. O yıl Japon Demokrat Parti (DPJ) iktidardadır.

Yamamoto’nun düşünceleri ve teorilerini bu bağlantıya tıklayarak da okuyabilirsiniz.

Japon merkez bankasını ekonomiye onarılmaz zararlar veren politikaları uygulamakla eleştiren Yamamoto, 11 Mart 2011 yılında meydana gelen 9 şiddetindeki büyük Tohoku Depreminden sonra acilen bir şeyler yapılması gerektiğine karar verir ve bu amaçla radikal para politikası kanalı ile enflasyon hedeflemesini amaçlayan bir siyasi hareket başlatır.

Ama bu harekete bir lider bulması gerekmektedir. Bu amaçla bir arayış içinde iken eski başbakan Şinzo Abe’nin, günlük gazetelerden birinde BoJ’yi eleştiren kısa bir yazısı çıkar.

Yamamoto’ya göre o günlerde hiç kimse Şinzo Abe’nin aktif siyasette bir kez daha yükselebileceğine ihtimal vermemektedir. Ama eski başbakanın BoJ’i eleştiren yazısını okuyan Yamamoto, kurduğu yeni komiteye liderlik etmek içi Abe’nin biçilmiş kaftan olduğunu düşünür ve kendisini ziyaret etmeye karar verir.

Kozo Yamamoto FCCJ’de konuşurken

“Abe’ye gittim ve kurduğum bu yeni siyasi akıma katılması için kendisini ikna ettim. Eğer siyasette yeniden doğmak istiyorsan eğitim reformu yapan veya anayasa değiştiren bir politikacı olarak değil, ekonomi yapan bir politikacı olarak doğmalısın dedim” diye hatırlıyor o günleri Yamamoto.

Abe bu teklifi kabul eder ve bir çalıştay kurulur. Buraya Yale Üniversitesinden Koichi Hamada ile Tokyo Üniversitesinden ekonomist Kikuo Iwata davet edilir. Iwata daha sonra BoJ’e başkan yardımcısı olacaktır. Kozo Yamamoto bu çalıştayda enflasyonist politikaların gerekliliği konusunda Abe’nin beynini yıkadıklarını söylüyor.

Abe etrafında yaratılan momentum, iktidardaki Japon Demokrat Partisi’nin deprem sonrası gösterdiği beceriksizlikleri ile birleşince  LDP 2012 erken seçimlerinde büyük bir başarı yakalar. Abe başbakan olur. İlk icraatı, enflasyonist politikalarını uygulayacak bir merkez bankası başkanı seçmektir. O sırada Asya Kalkınma Bankası başkanı olan Kuroda’yı BoJ’e davet eder. Böylece Japonya’nın para politikası 180 derece değişir ve enflasyon hedeflenmesi ile agresif parasal genişleme icraatına geçilir.

Abe’nin 2007 yılındaki birinci başbakanlığı

Şinzo Abe 2006 yılında 52 yaşında iken o dönemin en popüler siyasetçisi olan Juniçiro Koizumi’nin yerine geçerek Japonya’nın en genç ikinci başbakanı olmuştu.

Ama göreve geldikten sonra zor günler geçirdi. Adı rüşvet skandalına karışan Tarım bakanı intihar etti. Yerine getirdiği bakan da aynı suçlamalara maruz kaldı bir haftada makamını bıraktı. Abe diğer alanlarda da düzgün bir siyasi icraat yapamadı, yaptıkları da halk arasında kabul görmedi, popülaritesi düştü. Gerilimli günler geçirdi. ve göreve geldikten bir yıl sonra aniden istifa etti.

Başbakanın istifa sebebi ilk başta anlaşılamadı. Sürpriz oldu. Bir takım dedi kodular vardı ama ortada bilinen bir şey yoktu. Nedeni daha sonra yavaş yavaş açığa çıktı.

Abe rüşvet skandalları veya kabinedeki değişikliklerden dolayı görevini bırakmamıştı. Anket sonuçları ile de ilgisi yoktu. Başbakan tuvalete gitmekten görevini yapamıyordu. Ülserli kolit denilen bir hastalığa tutulmuştu. Kabaca kanlı ihsaldi. Her yarım saatte bir lavaboya çıkması gerekiyordu. Uzmanlar bu hastalığa yakalananların büyük ağılar çektiklerini günde 30 kere tuvalete gitme ihtiyacını duyabileceklerini söylüyorlar. Stres altında daha da azan bir illetti.

Başbakanlığı bıraktıktan sonra tedavisine başlandı ama bu hastalığın Japonya’da çaresi yoktu. Abe’nin imdadına Asocol adlı bir ilaç yetişebilirdi fakat Japonya’da bulunmuyordu.

Eylül 2009’da Japon menşeili Zeria İlaç adlı şirket İsviçreli ilaç firması Tillotts Pharma AG’yi satın aldı. Tillotts Pharma ülserli kolit tedavisinde kullanılan Asocol’u bulan şirketti ve iki ay sonra bu ilaç Japonya’da satılır oldu. 2012 yılında LDP seçimleri kazanıp da Abe’nin ikinci kez başbakanlığı gündeme geldiğinde gazeteler kendisinin tamamen iyileştiğini yazıyorlardı.

Ne hikaye ama değil mi?

Başbakan Abe göreve yeniden geldiğinden bu yana muhteşem bir tempo ile sanki hiç hasta olmamış, sanki hiç ölmeyecekmiş gibi çalışıyor, reform üzerine reform yapıyor. İronik bir tesadüf, en büyük dış ekonomik ilişki başarısı olan TPP müzakereleri, rekabet gücü olmayan ve iç piyasaya çalışan Japon sağlık sektörüne darbe vurabilir.

Abe’nin adı ile anılan Abenomiks politikalarının ikinci faslına geçtik. Üç yeni kaide daha ilave edildi.

Abe’yi yeniden yaratan Kozo Yamamoto ise tek bir ilave politikaya ihtiyaç olduğunu, gelir dağılımını yeniden düzenleyecek şekilde halka doğrudan para verilmesi gerektiğini söylüyor.

“Biz zayıf tüketimden muzdaribiz. En büyük tüketici gurubu 30 milyon kişi civarındaki emekliler. Bu insanlar vergi artışları ile gelirlerinde 25.000 Yen düşüş yaşadılar. Her emekliye 30.000 Yen vermeliyiz” diyor.

Abenomiks’in mimarı Yamamoto ayrıca düşük gelir gurubundaki 19 milyon vatandaşa yıllık 40.000 Yen, çocuklu ailelere de yıllık 50.000 yen verilmesini savunuyor. Bu yolla gelir dağılımı mühendisliği yapar tüketimi teşvik ederiz diyor.

Abenomiks ile ilgili diğer yazıların listesi için –> burayı tıklayın