Karımla Londra’da iken British Museum’u ziyaret etmiştik. İlginç ve hoş bir anımız var.

Büyük bir müze, dolaşmak zaman alıyor. Aralarında Anadolu medeniyetlerinden örneklerin sergilendiği bölümleri, Japon eserlerini falan gördükten sonra dışarıya yöneldik. Çıkış salonunda sergilenen, gene Japonya’dan eser ve örneklerin yer aldığı standlar dikkatimizi çekti. Büyük bir sergiydi. Gezmeye başladık.

Ahşap oyma sanatı, reçine sanatı, mektup örnekleri, karakalem, veya diğer türden eser ve eşyaların yer aldığı sergiyi incelerken karım birden bire olduğu yerde dondu kaldı. Bir camekanın önündeydi ve hipnotize olmuş gibi 70 ila 100 yıllık olması gereken mektup, mühür, kalem gibi şeylerin sıralandığı bir bölüme bakıyordu. Dili tutulmuştu.

Yanına gidip ne olduğunu sordum. “Bu mektuplar…” dedi. Eğildim ben de baktım ve O’nu neyin bu kadar şaşırttığını anladım.

Camekan içinde sergilenen mektuplar sararmış hatta kararmıştı, kat yerleri lime lime olmak üzereydi. Güzel bir el yazısı ile yazılmışlardı. İçinden çıkarıldıkları zarflar hemen yanlarında pulları ile beraber teşhir ediliyordu. Gönderilen adres zor da olsa okunuyordu:

… Rokkaku, Tokyo-to, Suginami-ku, Nishi-ogikubo 1-…

Adres, karımın doğup büyüdüğü benim de defalarca ve halen ziyaret ettiğim ev. Rokkaku kendisinin kızlık soyadıdır.

Tahminimiz, büyük dedesi Rokkaku Shisui tarafından yazılmış, veya ona hitaben karısı tarafından kaleme alınmış mektuplardı. Kendisi geleneksel Japon reçine sanatı “Urushi”‘nin büyük ustasıdır. Ulusal koruma altındaki eserleri ailede yok, kalanların tamamı Japon devletine bağışlanmış. Değişik müzelerde sergileniyor. Liste için buraya tıklayın.

Büyük bir olasılıkla zamanında British Museum’da sergilenen kendine ve daha önceki dönemlere ait urushi eserlerinin bakımı için Londra’ya gitmişti. Malum İngiltere Japonya’ya nazaran çok daha kuru bir iklime sahip. Urushi ise rutubet ister.  Bu nedenle müze yöneticileri kendisini çağırmış olabilirlerdi.

Bir başka olasılık da Shisui Rokkaku’nun dünyayı gezerken Londra’ya da gidip burada bir süre kaldığı. O dönem (1800’lü yılların sonu 1900’lu yılları başı) büyük dede çağdaş diğer sanatçılar gibi dünyadaki diğer akımları incelemek üzere uzun süre yurt dışına gitmiş. Bir keresinde tam 7 sene dönmemiş. ABD’de Boston’da dönemin meşhur yazarlarına konuk olmuş, onlarla beraber yaşamış, üretmiş.

Shisui’nin tüm dünyada en fazla tanınan ama O’nun tarafından çizildiği bilinmeyen eseri ise bira üreticisi Kirin için yaptığı amblemdir. Bu logonun orjinali 1924 yılındaki 105,000 kişinin öldüğü Büyük Kanto Depremi’nde yok oldu. Amblem 90 yıldan bu yana çok değişti. Şu andaki hali ise şöyle:

Bir de video buldum internette