Sumo başpehlivanı(Yokozuna) Harumafuji Sonunu düşünen güreş tutamaz dedi

by Erol Emed

Japonya’da toplumsal bir sorun haline gelen okulda dayak konusunda da ebeveynlere seslendi,”çocuklarınıza sahip çıkın, onları ezdirmeyin”.

Harumafuji Moğol uyruklu. Sumo tarihindeki 70inci Yokozuna. 28 yaşında. Bu rütbeye geçen yıl layık görüldü. Beş yıldır kimse Yokozuna olamıyordu.

Harumafuji. 2011 Eylül turnuvasında. Foto: Fourtildes

“Yokozuna“, bir anlamda “başpehlivan” demek. Japonların ata sporu Sumo güreşinde gelinebilecek en üst mertebe. Yokozuna olabilmek için sadece müsabaka kazanmak yeterli değil. Kişilik, haysiyet de gerekli.

Sporcunun “ahlaklı” olanı yani.

Bu mevkide halen iki kişi var. Diğer yokozunanın adı Hakuho. O da Moğol uyruklu.

Harumafuji dün bizimle FCCJ Klubünde sohbet etti. Pehlivan kişinin akibetinden endişelenerek dövüşemeyeceğini, “Cennetin kapısı” diye tanımladığı er meydanına çıktığı zaman sadece sumoyu düşündüğünü söyledi.

“Netice sonradan gelir, sonunu düşünen güreş tutamaz” diye racon kesti.

Harumafuji dün FCCJ’de konuşurken

Yokozuna olduktan sonraki ilk turnuvasında 9 galibiyet 6 yenilgi alarak tepki çekmişti. Sumo Federasyonu bir sonraki turnuvada iyi dövüşemezse sporu bırakması gerektiğini bile söyledi.

Geri dönüşü muhteşem oldu. Ocak ayındaki müsabakalarda 15 maçın tamamını kazanarak şampiyonluğa uzandı.

Harumafuji kupayı kaldırıyor (Foto: KYODO, Internetten)

Çok çalışacaksın, konsantre olacaksın

İdman yapmadan müsabaka kazanan sporcu ben görmedim.

Harumafuji’nin de sırrı antremanda. Savaşcının kendine güveni hazırlıkla gelir. Konsantre olmak için çok çalışıyor, her hareketi tekrar tekrar defalarca, ustalaşana kadar tecrübe ediyor.

Midere çıktığında zihnin açık ve güçlü olması önemli. Bu seviyeye giden yol yeterli ve çok idman yapmaktan geçer.

“Herkesten çok çalışmış olduğumu bilmek bana güç veriyor” diyor ve ekliyor “kendimi öldürene kadar zorluyorum”.

Ama gücün, kuvvetin, çalışmanın da sporcuyu getireceği bir sınır var.

“Herkes çok çalışarak Oozeki (Yokozuna’dan bir önceki mevki) olabilir, ama Yokozuna için sadece güç kuvvet yetmez. Kaderinde olması lazım. Yokozuna, kaderdir. Alnına yazılmalı”.

Tarih okuyan pehlivan

Söyleşinin bir yerinde öğrendik ki Harumafuji tarih kitaplarını okumayı severmiş. “Ülkelerin tarihi, geçmişi ile ilgili çok kitap okurum” diyor.

Başpehlivan olmak için sadece güç kuvvet değil, zeki ve çalışkan olmak da gerekir yani.

Diğer sumo güreşçilerine göre daha az kilolu. 1.86 boyuna karşı 133 kilo ağırlığı var. “Güç, hız ve cüssenin çarpımıdır” diyor. Cüssesi rakiplerine göre daha küçük ama onlaradan faha hızlı, atak ve çevik.

Mesela yokozuno Hakuho 1.93 boyunda 155 kilo ağırlığında.

“Sumo’da iki çeşit açılış hamlesi vardır” diye açıklıyor, “Ya rakibinizin kafasına doğru hamle yaparsınız, ya da göğsüne” diyor ve ekliyor, “ben genelde kafaya dalarım”.

Bu ilk hamle sumo’daki en önemli hareket. Ondan sonrası dövüşün akışına kalır.

Ne yiyeceğine kendisi karar veriyor. Yiyebildiği kadar, lezzettli bulduğu herşeyi yemeği seviyor. Günlük bir kalori hedefi yok. Suşi ve biftek severmiş.

Sumo güreşinde Moğol hakimiyeti

“Beni bundan sonra izleyin” derken gözlerinin içi gülen Harumafuji’nin asıl adı Davaanyam Byambadorj. Moğolistanda iken judo yaparmış. 2000 yılında Japonya’dan bir sumo hocası gelmiş. 16 sporcuyu izlemiş. Genç Davaanyam hocanın gözüne giren talebe olmuş.

70.Yokozuna (Japon Sumo Federasyonu web sitesinden)

Sumo güreşine artık Japon gençleri eskisi gibi ilgi göstermiyor.

Yorumculara göre zor şartlarda altında yapılan sıkı idmanlar, katı gelenekler, ve skandallar sumonun beşiği Japonya’da Japonları bu spordan soğutmuş. Gençler başka alanlara yöneliyorlar.

Harumafuji ise farklı düşünüyor. Sumo yaparken bilinen adı Japonca ama kendisi Moğol. Kim olduğunu, nereden geldiğini hiç unutmuyor.

“Alnımda Moğol yazısıyla mindere çıkıyorum(izafi konuşuyor, mindere çıkarken Moğol olduğumu biliyorum anlamında EE). Ailem için, ülkem için dövüşüyorum. Evimin ekmeğini kazanmam gerek” diyor.

Sumo yapamazsa aç kalacak, kendisine güvenen, destek verenleri hayal kırıklığına uğratmış olacak.

“Benim için geri dönüş yok” diyor. Bu yola baş koymuş. Sonunu düşünmüyor.

“Güç kuvvet Tanrı’nın ödünç aldığımız melekeler, bir gün bu emaneti geri vereceğiz. O güne kadar sürekli iyi sumo yapacağım”.

Savaş sonrası Japonya’da da aynı şartlar geçerliydi. Delikanlılar, çocuk yaşta zor koşullar altında hayat mücadelesi vermek zorunda bırakılmışlardı. Bu grubun içinden büyük yokozunlar çıktı.

Haysiyet çok önemli

Sumo güreşçilerinin imaji güçlü ve sevecen olmalarıdır. Cemiyetin takdir ve hayranlığını kazanmaları, onurlu, haysiyetli ve mütevazi bir yaşam sürmeleri beklenir.

Daha önceki başpehlivanlardan Asashoryu da Moğol’du. Ama Sumo hasiyeti ile uyuşmayan davranışlarda bulunduğu için Ocak 2010’da güreşi bıraktı. Bırakmasaydı spordan men edilecekti.

Oysa Asashoryu gelmiş geçmiş en iyi sumo güreşçisi kabul ediliyordu. Hem güçlüydü, hen de atak ve zekiydi.

Harumafuji “ağabeyim” dediği Asashoryu hakkında şöyle diyor, “Bu cemaatte yapılmaması gereken bir şey yaptı ve bunun bedelini ödedi. Ne yaptığını biliyor, kendisi de kabul ediyor”.

Ebeveynler çocuklarına sahip çıksınlar

Harumafuji’nin son zamanlarda okullarda görülen dayak olayına yaklaşımı çarpıcı.

Geçen ay Osaka’da basketbol oyuncusu bir lise öğrencisi antrönöründen yediği dayakları içine sindiremeyerek intihar etmişti. Japonya’da büyük travma yarattı.

Harumafuji bu olaylara çok üzüldüğünü söyledikten sonra şu ilginç tespiti yapıyor, “sumo erkeklerin dünyası, zor, sert, merhametsiz, hırçın bir dünya. Aile iyi yetiştirir ise çocuklar kendi haklarını savunabilirler”.

Çocukların kendini ezdirmemesi gerek. Ebeveynler çocuklarına özgüven aşılamalı, kendi haklarını savunmayı öğretmeli diyor.

7.5 yaşında bir oğlan çocuğunun babasıyım. Şampiyonun bu gözlemlerinin önemini iyi anlıyorum. Burada güzel bir hayat dersi var. Karşımda üstün bir savaşçı var ve O, çocuğunun ezilmesini istemiyorsan ona önce sen sahip çıkacaksın diyor. Seveceksin, öğreteceksin, sayacaksın ve özgüven aşılayacaksın.

Evde ezilen okulda da ezilir, işte de ezilir, hayatta da ezilir. Karşında ezik bir insan varsa bu onun ailesinin eseridir.

Bir gün Türk Yokozuna olur mu?

Güreş bizim de ata sporumuz. Nice şampiyonlar yetiştirdik. Kırkpınar’da pehlivanlar 652 yıldır er meydanında mertçe, onurluca güreş tutuyorlar.

Olimpiyatlardan güreş müsabakaları çıkartılıyor. Güreşçilerimizin elinden önemli bir hedef alınmış olacak.

Dünyanın bu ucundaki sumo bizim yiğitlerin, pehlivanların ilgisini çeker mi? Bu çok zor ve katı ortama adım atmayı düşünürler mi?

Belki, ama kültürel engeller var. Mesela sumo güreşçilerinin minder kıyafetleri. Bizim geleneklerimize pek uymuyor.

Ayrıca sumo kendi başına bir yaşam biçimi, bir din. Meslek olarak görmemek gerek. Tam biat istiyor. Dönüşü olmayan bir yol.

Moğolistan, Brezilya, Rusya, Amerika, Çek Cumhuriyeti, Gürcistan, Estonya ve Bulgaristan’dan sumo güreşçileri var.

Türkiye’den de belki bir gün, birisi çıkar.

Kimbilir…

Aşağıdaki Youtube klibi Akebono ile Takenohana’nın 1994 yılında yaptıkları karşılaşmadan. Ikisi de daha sonra Yokozuna olan bu dövüşçülerin nefes kesen mücadelesini izleyin.