Japonlar tam gaz yurt dışında yatırım yapıyorlar, şirket satın alıyor veya yabancı şirketler ile birleşiyorlar (M&A). Bugün Nikkei’de çıkan bir habere göre 2012 yılının Nisan-Haziran arasındaki üç aylık döneminde ASEAN ülkelerine akan Japon sermayesi, sıkı durun, tam 4.8 milyar dolar. Geçen yıla kıyasla %40 artmış. Aynı dönemde Çin’e giden Japon sermayesi ise 3.8 milyar dolar. ASEAn ülkelerine giden yatırımlar Çini geçmiş durumda. Japonya ile Çin arasındaki sürtüşme Tayland, Singapur, Endonezya, Vietnam, Malezya, ve Filipinler’e yaramış. Ben bu satırları yazarken Nikkei Toyota’nın Tayland’daki dizel motor üreten fabrikasının üretim kapasitesini 506 milyon dolar ilave yatırım ile yaklaşık iki katı artıracağı haberini geçiyordu.

Parantez açıp bir soru soruyorum. Bu yatırımlardan neden bazıları Türkiye’ye gelmez? Gelse bile neden çok az ve tek tük gelir? Üstelik onca teşvik de veriyoruz, devlet büyüklerimiz sürekli Japonya diyorlar ve buraya geliyorlar. Ama hala ciddi bir artış yok yatırımlarında. Ne düşünüyorsunuz? Fikirlerinizi email ile gönderin veya aşağıya yorum bırakın. Parantezi kapatıyorum.

Japonların bu iştahının ardında şirket kasalarının nakitle dolu olması, yurt içi piyasalarda büyüme yaratılamaması, ve geçen yıl bu ülkeyi vuran 9 şiddetindeki Tohoku depreminden sonra üretim merkezleri ile tüketim pazarlarını farklı ve daha az riskli coğrafyalara da yayma gereksinimi yatıyor.  Japon para birimi Yen’in aşırı değerlenmesi ve Avrupa’daki mali kriz ile dünya ekonomisindeki belirsizliklerden doğan genel bir ucuzluk da bu trendi hızlandırıyor.

Kısacası Japonların paraları var, harcayacak veya yatırım yapacak yer yok ve piyasalar çok ucuz. Alış verişe çıkmanın tam vakti. Sizce iyi mi yapıyorlar?

Nakit para dağının üzerindeki Japonya

Reuters’de 16 Ekim’de çıkan bir haberde 2012 Haziran sonu itibari ile Japon sanayi şirketlerinin 2.6 trilyon dolarlık bir nakit yığınının üzerinde oturduğu belirtilmiş. Bir karşılaştırma yapmak için Türkiye’nin Gayri Safi Yurtiçi Hasılasının 2011 yılında 772.3 milyar dolar olduğunu hatırlatalım.

Softbank’ın cüretkar hamlesi

Bu hafta başında Japonya’nın ikinci en zengin işadamı Kore asıllı Masayoshi Son’un  Telekom şirketi Softbank’ın üçüncü büyük Amerikan mobil telefon şirketi Sprint Nextel’i 20 milyar dolara alacağı haberleri piyasaları karıştırdı. Haber daha sonra Sprint ve Softbank tarafından da doğrulandı. Bu satışın özelliği Softbank’ın aşırı borçlu bir şirket olması. Yeni bir borçlanma ile özkaynak yetersizliği oranlarında herhalde bir dünya rekoru kıracak. İlk iki gün şirketin hisseleri %25 düştü ama sonra %15 geri zıpladı. Masayoshi Son bir ‘borç sihirbazı.  2006 yılından beri hemen hemen bütün analistlerin Softbank’ın iflası eli kulağında dediğini hatırlarım. Hatta bir tanesi bana fikirlerine katılmadığım için düşman bile olmuştu.

Softbank Japonya’da iphone’un ilk dağıtıcısıydı. Geçen sene Yenilenebilir Enerji Kanunu’nunda yapılan değişikliklerden sonra enerji işine girdi. Şimdi de Sprint ile depara kalkıyor (Sprint’in İngilize kelime anlamı depar demek). Softbank’ın rakiplerinden ve Japonya’daki ikinci telekom şirketi olan KDDI daha önce Sprint ile ilgilenmiş ama satın almaktan vaz geçmiş.

Japonya nükleerde yurtdışından medet umuyor

Japonya’da 54 adet nükleer reaktör var. Toplam elektrik üretim kapasitesinin (180 gigawat) yüzde 30u nükleer santrallerden geliyordu. Bu oranı %50ye çıkarmayı ulusal politika ilan etmişti. Toshiba, MHI, Hitaçi, JSW gibi şirketler yeni reaktör inşaatlarından ve mevcut reaktörlerin bakım işlerinden nemalanıyorlardı. 11 Mart 2011 tarihinde Japonya’nın kuzey doğu bölgesini yerle bir edip 27,000 kişinin ölümüne neden olan ve Fukuşima nükleer faciasını tetikleyen 9 şiddetindeki Tohoku depreminden sonra bu politika çöpe atıldı. Japonya radikal bir kararla bir ara tüm nükleer reaktörlerini durdurdu. Şimdi sadede iki tanesi çalışıyor.

Bu politika değişikliği bir sürü şirket için önemli bir ekmek kapısını kapattı. Bu şirketler şimdi yurt dışındaki ülkelerde yeni nükleer reaktör ihalelerini kovalıyorlar. Çin’in çok büyük enerji açığı var. 150 tane yeni reaktör yapması gerekir. Hitaçi’nin CEOsu bir ara çantada keklik olarak gördükleri Lithuanya nükleer santraline karşı oluşan halk muhalefetini  yatıştırmaya çalışıyor. Ayın 14ünde referandum yapılmış ve seçmenlerin %60ı nükleere hayır demişti (Nikkei).

Türkiye Akkuyu nükleer santral ihalesini Ruslara verdi. Sinop ise hala açık. Japon firmalarının adı geçiyor. Sizce nükleer santral inşa etmelimiyiz? Kimler yapmalı?

Günün fotoğrafı

Mayıs ayındaki güneş tutulmasından.