Atsuşi Miyazaki Türkiye’de ne yapıyordu?

by Erol Emed

not: Bu yazıdaki fotoğrafların tamamı ARR Japan websitesinden alınmadır

not:”Son Mektup” bölümü yeni (19 Kasım) eklenmiştir

Van ilimizde 23 Ekim 2011 tarihinde 7.2 şiddetinde bir deprem oldu. Bu afetin ardından çeşitli yurtiçi ve uluslararası yardım kuruluşları malzeme ve ekip göndererek kurtarma çalışmalarına katkıda  bulundular.

Bir Japon sivil yardım kuruluşu olan ARRJ, 26 Ekim’de Van’a üç kişilik bir yardım ekibi göndermişti. Ekibin elemanlarından Atsuşi Miyazaki, 9 Kasım günü 5.6 şiddetinde bir artçı depremin yıktığı otelin enkazından çıkarıldıktan 14 saat sonra öldü. Neden gelmişti Atsuşi Türkiye’ye? Neler yapıyordu burada? ARR Japan’ın bloglarını taradım ve aşağıdaki derlemeyi, yerine göre kendi yorumlarımı da katarak, hazırladım.

Ekibin misyonu ARRJ’in gönderdiği malzemeleri ihtiyaç sahiplerine sorunsuz ulaştırmak. Dernek, yiyecek, giyecek, temizlik gereçleri gibi günlük tüketilen malzemelerin acil tedarikinde sıkıntı doğduğunu geçmiş tecrübelerinden bildiğinden olsa gerek önce bu yardımları göndermiş.

Atsuşi Miyazaki, Miyuki Konna, Yumika Ota’dan oluşan ekip malzemeleri ihtiyacı olan evlere bizzat götürüp teslim etmekle görevlendirilmiş.

Bunları yaparken bir yandan da ikinci bir etap olursa nerede katma değeri olan bir yardım yapabiliriz diye düşündükleri ve çalışma yaptıkları da anlaşılıyor. Çadırlardaki ısıtma sorununa bu yüzden el atmayı istemişler. Bloglarına yazılanlara bakılırsa mevcut uygulamayı yetersiz, neredeyse zalimce bulmuşlar.

11 Kasımda Yumika Tokyo’da Van depremi hakkında bir sunum yapacak, rapor verecekti. Büyük bir olasılık ile ikinci aşama yardım içinde burada öneriler getirecekler, tartışacaklardı. Atsuşi öldükten sonra bu toplantı iptal edildi.

Ekibin faaliyetleri de, günlüklere yazılanlar da yardım malzemelerini ihtiyaç sahiplerine dağıtma misyonuna odaklanmış. Polemiğe girmemişler. Örneğin, Türk basınında çok sık okuduğumuz talan, yağma, kavga haberleri yok.

Daha doğrusu yazılanlar içinde Van’da bir kaos ortamı olduğunu ima eden hiç bir şey yok. Tam aksine gerekli organizasyonların iyi yapıldığı izlenimi veriyor okuyana.

Mesela, ekibimiz hangi köyde, ne kadar hasar olduğu bilgisine hemen ulaşabilmiş. Görevliler onları en faydalı olabilecekleri yerlere hızla yönlendirebilmişler. Köy köy, belde belde kaç ev yıkıldı, kaç aile açıkta kaldı, nereye ne kadar yardım gitti biliniyor. Bu bilgiler ışığı altında da ARR Japan elemanları yardımın gitmediği yerlere yiyecek ve giyecek ulaştırabilmiş.

Gittikleri köylerde ahalinin sessice sıraya girip beklediğini, çağrılınca da yardım malzemelerini alıp teşekkür edip gittiklerini yazmışlar. Bizim basında yazılan türden bir yağma veya kargaşa olduğu yönde bir rapor yok.

Acaba Japon oldukları için mi insanlar düzgün davrandı, yoksa basınımız bir-iki olayı allandırıp pullandırıp milleti gaza getirmek için abartarak mı kullandı?

Sağlık hizmetlerini de bu tip afetlerdeki koşul ve beklentilerle karşılaştırıldığında yeterliymiş gibi buldukları yönünde bir izlenim edindim. Hastanedeki doktor ve hemşire sayısınin ihtiyacı karşıladığını not ettikten sonra, çadır hayatının uzun süre devam etmesi durumunda nezle ve grip salğınlarından, kolera gibi bulaşıcı hastalıkların yayılmasından edişe edildiğini aktarıyorlar.

Halkın duygularını, günlük yaşamlarını, küçük ve büyük trajedilerini bir hikaye şiirselliği ile not edip aktarmışlar ve bu yolla yazılarını okuyan Japonlar ile afetzedeler arasında bir empati ve gönül bağı kurmaya çalışmışlar.

Önce keşif çalışması

Ekip elemanları ellerindeki sınırlı yardım malzemelerinin, afetzedelere en hızlı şekilde ulaşabilmesini sağlamak için önce bir keşif çalışması yapmış. Van ve çevresindeki hasara ilişkin bilgi toplamışlar, nereye ne kadar yardım yapılmış araştırmışlar. Henüz ulaşılamayan yerlerşim merkezlerinde hasarın en fazla olduğu beldeleri tarayıp çıkarmışlar.

Miyuki Konna ARRJ’in bloğuna yazdığı 2 Kasım tarihli güncesinde şöyle diyor:

Rıfat Ataş adında 65 yaşında bir amca ile konuşuyorlar. Ayağından yaralanmış ama pek önemli değilmiş. Doktor pansuman yatıktan sonra günde bir kere temiz suyla yıkamasını tembihleyip göndermiş. Eğer ağrısı artarsa hemen gelmesini de ekleyerek.

Hastanede Miyuki’nin gözüne babasının kucağında beyaz bir battaniyeye sarılmış halde gelen küçük bir kız çocuğu çarpıyor. Bir somyaya yatırılan minik kız korku ve endişe dolu gözlerle doktoru beklemektedir. Gerisini Miyuki’nin kaleminden okuyalım:

“Küçük Hümeyra 5 yaşında. Battaniyenin altından sarkan ayağı alçıya alınmış.「(ablam) Zelzelede öldü O」,「  ablam, öldü」diyor titreyen ve cılız bir sesle. Ve olanları anlatıyor. Deprem olduğu anda televiyon seyrediyormuş. 7 yaşındaki ablası Feyza mutfakta annesine yardım ediyormuş. Aniden şiddetli sarsıntı olmuş dolaplar devrilmiş, fırın düşmüş. Ablası Feyza da iki masanın arasına sıkışıp ölmüş. Hümeyra’nın olduğu yerde televizyon, soba gibi eşyalar devrilmiş ve Hümeyra’nın ayağını kırmış”

Köylüler yardım malzemelerini almak için ailecek meydanda toplandılar, ve rehberimizin tarafından adlarının çağırılıp sıralarının gelmesini sessizce beklediler.

Bu diyarda günler Japonya’ya göre çok daha kısa, öğleden sonra üç oldu mu hava kararmaya başladı. Meydandaki camiye akşam güneşi vurduğunda kırılan pencereleri açıkça görebiliyorduk.

Biz yardım kolilerini verdikçe köylülerin yüzünde gülücükler açıyor, neşeyle “sağol sağol” diye teşekkür edip paketleri alıp dönüyorlardı. Velisi ile gelen küçük bir ilkokul öğrencisi paketlere bakıp “ağır değil ne olacak ben de taşıyabilirim” deyip yüklendi, ama sonra da dönüş yolunda 5-6 metrede bir durup dinleniyordu.

Miyuki devam ediyor.

Köy muhtarı Sait Sidal adında 70 yaşında bir amca. Güler yüzle bize teşekkür ve minnetlerini şöyle iletiyordu “Taa Japonya’lardan böyle uzak bir yere geldiniz. Allah razı olsun. Sağolun, varolun, sağolun”

Van ilinin ücra köşelerine de devlet yardımı ulaşmaya başlamış ama, bu sefer de şehir merkezinde ihtiyaç sahiplerine çadır haricinde hiç bir yardım malzemesi gitmediği yolunda duyumlar aldık. Dönüp onlara yardım malzemesi dağıtacağız

Miyuki yardım kolilerinin muhteviyatını da vermiş: 10 kg pirinç, 2 kilo yağ, 1.5 kilo tuz, 750 gm şeker, 2.5 kilo fasulye, 1 kg makarna, 500 gm çay, 1 kutu domates, 1 kutu bisküvit, 2 takım erkek iç çamaşırı, 2 takım kadın iç çamaşırı, 4 takım çocuk iç çamaşırı, 1 kutu deterjan, hanımlar için 3 paket tampon veya orkid, 2 havlu, kutu vs.

Son mektup

Yukarıda okuduğunuz yazı ARR Japan derneğinin web sitesine 9 Kasım günü yüklenmişti. Miyuki bu satırları bir ihtimal sabah yazıyor. Türkiye ile Japonya arasında 7 saat fark var. Aynı 9 Kasım tarihi ile bloğa yüklenmiş.

Daha sonra bir yazı daha kaleme alıyor Miyuki. Türkiye saati ile akşam 8’den biraz önce e-posta ile Japonya’ya dernek merkezine gönderiyor. O sırada Tokyo’da saat 10 Kasım sabaha karşı 3 civarı.

Ancak o yazı sitede çıkamıyor.

Miyuki 9 Kasım günü akşamı son mektubunu yolladıktan yaklaşık 30 dakika sonra saat 8’i 20 geçe uğursuz bir gürültü gecenin soğunu bıçak gibi kesiyor. Kaldıkları otel 5.6 şiddetindeki artçı depremde yıkılıyor. Miyuki ve Atsuşi enkaz altında kalıyorlar.

Miyuki kurtarıldığında bilgisayar ekranının ışığı onu hayata bağladı diye bir haber çıktı gazetelerimizde. Bu mektubu yazdığı anlar olmalıydı.

Aynı enkazın altında kalan Atsuşi Miyazaki ise kaldırıldığı hastanede yaklaşık 14 saat sonra hayatını kaybetti.

O depremden hemen önce Miyuki’nin yazdığı o son mektup bugün, 18 Kasım günü ARR Japan sitesine yüklendi. Benim bu yazımın ilk baskısında aşağıda yazılanlar yoktu. Buyrun okuyun:

Türkiye’de bu sene 6 Kasım ilen 9 Kasım arası Kurban Bayramıydı. İslami takvimin 12inci ayının 10uncu gününden itibaren 4 gün boyunca, hali vakti yerinde olanlar Allah’a şükranlarını sunmak mealinde kurbanklık dana veya koyun satın alıp, etlerini fakirlere dağıtıyorlar. 

Aynı Japonya’daki “Oşogatsu” (yılbaşı- EE) sırasında olduğu gibi resmi daireler özel şirketler, ve sokaklardaki dükkanların hemen hemen tamamı tatile giriyor. İnsanlar memleketlerine, köylerine dönüyor, bu kutlu günü aileleri ve yakınları ile birlikte geçiriyorlar. Yurtdışında yaşayanlar da akın akın geri geldikleri için yollar, uçaklar ve otobüsler çok kalabalık olabiliyor.

Biz, yılda bir kere kutlanan böyle bir bayramda Türkiye’de faaliyette bulunuyor olmayı kaderin bir cilvesi (işareti) diye yorumlayarak, bir adet kurbanlık dana alıp, depremde zarara uğrayarak ne zaman sona ereceği belli olmayan bir çadır yaşamına mahkum edilmiş insanlara dağıtmaya karar verdik.

Miyuki mektubun bu kısmında 5 Kasım akşamı bir çiftliğe gittiklerini ve 200 kilo et çıkacak bir dana aldıklarını anlatmış. Dana şehir merkezinde kasaplara kestirilip eti paketlere konulmuş. Bayram günü de arabaya atlayıp şehir dışında çadırkentte yaşayan vatandaşları ziyarete gitmişler. Çok çocuklu ailelere öncelik vererek hane başına 4 kiloluk paketleri 50 haneye dağıtmışlar.

Ekip elemanları teker teker çadırları dolaşmış, içeri girmiş ve “bayramınız kutlu olsun” diyerek etleri vermişler. “ziyarete gelenlere  şeker ikram etmek bir bayram geleneği . Biz de etlerle beraber akide şekeri, çikolatala dolu paketleri yanımıza alıp çocuklara bol bol dağıttık, ikram edilen tatlı ve şekerleri de aldık” diye yazmış Miyuki Konna.

Etleri alanlar “teşekür ederiz” diye memnuniyetlerini belirtiyorlardı. Erkeklerden bazıları (sağ) ellerini göğüslerinin üzerine koyup “sağolun” anlamına gelen bir hareket yaptıktan sonra ikramımızı kabul ediyorlardı. Türkler misafirlerine çok hürmet gösteren bir millet. Yaşadıkları yer çadır bile olsa “buyrun soğukta kalmayın içeri girin” diye bizi davet ediyorlardı. 

Delal Tokel 20 yaşında. “Hala artçı depremler sürüyor. Her gün endişe içindeyiz. Şimdi bir gelirim olmadığı için şükranlarımızı sunamayacağımızı sanmıştım ama Allah Japonlardan razı olsun sayenizde bu akşam kurbanlık yiyebileceğiz” diye konuştu. Damla Aslan 16 yaşında. “Devletin yardımları bir türlü ulaşamıyor. Memleketin kalan kısmı bayram havasında bizi unuttular diye düşünürken ve ümitlerimizi yitirmişken geldiniz, o yüzden çok mutluyuz” diyordu. 

Miyuki çocukların çok sevindiğini yazdıktan sonra, depremzedelerin etleri kavurma yapıp ekmek arasına koyup da yediklerini de not etmiş.

Mektubunun son bölümünde de yardım ekibinin kurbanlık dana alıp et dağıttığı haberi yayılınca Anadolu Ajansı’nın bunu haber yapıp tüm Türkiye’deki TV ve gazetelere geçtiğini de aktarmış.

Miyuki ve Yumeka’nın yazdıklarından bugünlük aktaracaklarım bu kadar. Son mektup kısmı yeni eklendi. Kurbanlık et dağıttıklarını gazetelerden okumuştum ama bu kararı hangi şartlarda aldıklarını ve nasıl uygulamaya geçirdiklerinin detaylarını bilmiyordum.

Belli ki Van ve çevresinde geçirdikleri ilk 10 gün onları çok etkilemiş. Halk ile bir bağ oluşmuş aralarında, O’nlar Van ile, Van da O’nlarla iletişim kurabilmiş. Başka nasıl açıklanabilir bir Kurban Bayramı arefesinde böyle bir karar vermek ve uygulamaya koyabilmek? Hem de Göllüköy’de bütün bir gün yardım dağıttıktan sonra alıyorlar bu kararı ve o günün akşamı apar topar bir çiftlik bulup kurbanlığı seçiyorlar. Sadece seçmekle kalmıyorlar, kasabını, paketleyicilerini falan da ayarlıyorlar.

Sadece yardım götürmediler oraya. Halkın önem verdiği, bağrına bastığı değerlerini ve geleneklerini öğrendiler, yardımı “ikram” yaptılar, insanları sadece madde ile değil, manevi olarak da mutlu ettiler.

Atsuşi Miyazaki için ARRJ 6 Aralık günü öğleden sonra Nihon Seinenkan da bir anma töreni düzenleyecek.

ARR Japan websitesine buradan ulaşabilirsiniz

Atsuşi Miyazaki için Facebook’da bir sayfa açılmış, tıklayın ve ulaşın

Bu yazıyı beğendi iseniz aşağıda linkleri verilen yazılar da ilginizi çekebilir

Atsuşi-san ile ilgili yazdığım ilk yazı

Van depremi hakkında bu blogda çıkan ilk yazı

Japonya’daki 11 Mart Depremi

Japonya’da deprem ardından bir hikaye