Bir müessesenin aniden iflas etmesi çalışanları için tatsız, zor, ve acı bir tecrübedir. Kendinizi ansızın belirsiz bir boşlukta hissedersiniz, aciz ve açıkta gibisinizdir. Her gün yaptığınız şeyleri yapmanın, yani çalışmanın bir anlamı olmadığını bildiğiniz halde aklınız mantığa direnir, ve sanki hiç bir şey olmamış gibi  eliniz gider rutin işlere — inkar içindesinizdir. Fazla sürmez ama bu. Belirsizliğin korkusu ve kendini güvenceye alma dürtüsü devreye girer. Hummalı bir halde yeni bir iş arama faaliyeti başlar.

Tokyo’daki MF Global şubesinde çalışanlara arasında çok tanıdığım hatta arkadaşım olanlar var. Çoğunun işine Eylül ayında son verilmişti. Aniden. Kalanlar da 15 Kasım’a kadar maaş alabilecekler sonrası yok.

15 Kasım! Yani bu hafta. Salı günü. Kimsenin aylarca iş yapmadan maaş almayı beklediğini sanmıyorum ama gene de bu çok hızlı.

Bilmeyenler ya da konuya aşina olmayanlar için ufak bir hatırlatma yapalım. Geçen hafta MF Global şirketi, ki ABD’de orta ölçekli bir yatırım bankasıdır, iflasını istedi. Avro bonolarında aldıkları pozisyonlar son krizde ellerinde patlamış. Ayrıca ne olduğu tam bilinmeyen 684 milyon dolarlık kayıp bir para var müşterilerin hesabından.

Bu şirketin yönetim kurulu başkanı Jon Corzine eski bir ABD senatörü, aynı zamanda meşhur yatırım bankası Goldman Sachs’da ortaklığa kadar yükselmiş bir vatandaş. Kendisinin tuzu kuru. Goldman’dan ayrıldığı zaman 400 milyon dolara yakın para aldı. Tanımam. Her hangi bir empati de beslemiyorum.

Ama dediğim gibi Tokyo’daki şubelerinde tanıdığım ve bildiğim çok. Hepsi fikir işçileri. Günde 17-18 saat çalışan tipler.

Bir kaç hafta önce Bob’u (Jameson) aramıştım. Tanımayanlar için biraz bilgi vermek gerekirse Bob sakin, kendi halinde, heyecansız biridir. Uzun yıllardır, 25 yıldan fazla Japonya’da. Eylül ayındaki gelişmelerden sonra herhalde Hong Kong’a gönderirler diye düşünüyordu. Yani şirketin iflasına pek olanak vermiyordu.

“Burada bayağı iyi bir düzenimiz vardı” demişti sesindeki hayal kırıklığını gizlemeye çaba göstermeden. “Genel merkezden hiç destek gelmemesine rağmen herkes canla başla çalışıyordu” — lojistik destekten bahsediyordu, yani sekreterler, asistanlar, kırtasıye malzemeleri gibi önemsiz görünen ama olmayınca ufaktan ufaktan işleri aksatıp insanı bıktıran şeylerden.

Bu sene 146 adet hesap açtırmışlar. Bayağı iyi bir rakkam bu. Ekip, kıt olanaklara rağmen hatırı sayılır miktarda içerik (rapor vs) üretebiliyordu.

MF Global Tokyo şubesi, Jefferies Menkul Kıymetler Japonya’dan çekilince oradakilerin takım halinde geçmesi ile 2008 yılında kurulmuştu. O günlerde ben Whitney deydim. Elimizden geldiğince yardım ettik destek verdik. Daha sonra ekibi büyütmeye başladılar. Joel, Will, Stephan, Joy ve diğerleri.

Hiç bir zaman bir numara olamayacaklarını biliyorlardı. Bu yüzden kendilerini bir butik olarak kabul ettirme stratejisine oynadılar. İşlem hacmi düşük olurdu ama sürekli ve istikrarlı olurdu. Ne uçururdu ne de batırırdı. Karınca kararınca bir orta yolu bulabilmeye başlamışlardı. Ne yazık ki Japonya piyasasında iş yapmak çok zor. Bildiğim kadarı ile ne geçen sene ne de bu sene bütçeyi tutturamadılar.

Gene de verebildikleri farklı bir perspektif vardı. İşe aldıkları analistler piyasada bir numara değildiler, çok fazla temelleri de yoktu ama değişen koşulları okuyup oynak piyasalarda müşterilere rekabetin veremediği bir yorum verebiliyorlardı. Gariptir, teker teker ele alındığında belki de en fazla averaja oynayabilecek bu insanlar, ekip olarak averaj üstü ve katma değer yaratabilen bir grup kurabilmişlerdi.

İşlerine de bağlıydılar. Hatırlarım, Megan Ağustos ayında ilk bebeklerini doğurduğu zaman David Taiwan’ın köylerinde ve ücra köşelerinde sel yağmurları altında fabrikaları geziyor, yazacağı raporlara malzeme topluyordu. Doğru dürüst karısını kutlayamamıştı.

Şimdi belki de cebinden ödediği masrafları geri alabilecek bir merci bile bulamayacak.

Forbes MF Global’ın nasıl ırzına geçildiğini yazmış. Bu linki tıklayarak ulaşabilirsiniz (ingilizce)

Reuters de iyi bir yazı ve analiz yapmış. Tıklayın ve o yazıya zıplayın (bu da ingilizce).

Gariptir, Jefferies geçen sene yeniden Tokyo’ya döndü ve şubesini açtı. MF Global’ın iflası en çok ona yarayacak. Aynı müşteri kitlesine çalışıyor.

Piyasalar bu aralar çok kötü. Bu sene artık bitti. Gelecek yıl içinse tahminler çok parlak. Değil. Ama bu çocukların kendilerini bir şekilde düze çıkaracağını zannediyorum. Belki ekip bir arada kalamayacak ama değişik yerlerde yeniden ortaya çıkacaklardır eminim.

Onlara bol şans diliyorum.

Konuyu değiştiriyorum. Nokia’nın en son cep telefonun konseptini gördünüz mü? YouTube’da bir videosu var. Tıklayın ve dudağınız uçuklasın.

Konuyu bir kez daha değiştiriyorum. Avrupa krizindeki son gelişmeler ve Yunanistan ile Italya’dan sonra her kafadan bir ses çıkıyor. Ortalık yorumdan geçilmiyor. Toz duman. Reuters Insider’da bir yoruma rast geldim ve yorumcuların sakin ve kayıtsız halleri ile analizin sadeliği hoşuma gitti. Sizinle paylaşıyorum. Burayı tıklayarak ulaşabilirsiniz (ingilizce).

Yok illa ben felaket haberleri duymak istiyorum derseniz buyrun size Nourel Roubini. Tıklayın ve korku tüneline girin.

iyi günler dilerim