Hiroji Kubota

1939 doğumlu Japon foto muhabiri Hiroji Kubota Waseda üniversitesinde siyaset bilimi okumuş. Fotoğrafa ilgisi üniversite yıllarında da vardı herhalde çünkü mezuniyetine bir yıl kala dönemin meşhur fotoğrafçıları Elliott Erwitt, Burt Glinn ve Rene Buri ile Tokyo’da tanışma fırsatını buluyor ve bu olay hayatını değiştiriyor. Mezun olduktan sonra Chicago’ya geliyor ve fotoğrafçılık yapmaya başlıyor.

 

1960-1961, Kore savaşı biteli 7 yıl olmuş, Küba krizine daha bir yıl var ama 1960’lı yıllar çalkantı içinde olacak belli. O yıl ABD Vietnam savaşına müdahil oluyor, nükleer tehdit ve ideolojik ayrılık doğu ile batı arasında soğuk savaş dediğimiz siyasi ve militarist duvarlar örüyor. Bu yeni dünyanın alamet-i fabrikası olacak Berlin Duvarı inşaatı başlamış. Beatles dünyayı kasıp kavuruyor. Japonya’nın başkenti Tokyo 1964 yaz olimpiyatlarına ev sahipliği yapmak için seçilmiş memlekette bir heyecan ve kalkınma hamlesi var. Bir sene önce ABD ile askeri-güvenlik anlaşmasını protesto için yüzbinler Tokyo’da  gösteri yapmışlar. Tüm bu gelişmeler Kubota’nın kanını bitlendiriyor ve genç adam foto muhabirliğine doğru yelken açıyor.

Kısa zamanda Magnum fotoğrafçıları arasına giren Kubota Asya’da Vietnam savaşında, ABD’de zenci hakları mücadelesinde, Japon Okinawa adasının sorunlu yıllarında ve Japonya’ya iadesi döneminde belgesel ve haber değeri olan pek çok fotoğraf çekti. Saigon’un düşüşüne şahit oldu. Çin’de 1000 gün kalarak bu ülkeyi kapsamlı fotoğraflayan ilk fotoğrafçılardan oldu. Nefes kesen bu kariyerini pek çok ödül ile de onurlandırdı.

Kubota sadece dönemin olaylarını değil “ruhunu”da yakalamış. 1960 ve 1970’li yıllar fotoğrafta deneysel akımların, girişimciliğin ve insiyatifin artarak yayıldığı yıllar. Dünya, televizyonun ve fotoğraf devriminin mümkün kıldığı görsel çağa derinlemesine girmiş,  yeni felsefeler geliştirmeye başlamış. Böyle bir ortamda Hiroji Kubota’nın eserlerinde keskin ve yalın bir zihin açıklığı var. Öyle ki fotoğrafladığı gerilimli anlarda bile izleyiciyi rahatlatan bir doğallık ve estetik güzellik konuya hakim.

Hiroji Kubota’nın küçük bir sergisini Ginza’daki Leica galerisinde gezdim. Ağırlıklı olarak siyah beyaz çalışan Kubota 1978 yılında Myanmar (Burma)’da çektiği bir fotoğraftan sonra renkli fotoğrafa yönelmiş.